Helpen bij gevoelens van eenzaamheid

Hoe je jouw kind kunt helpen bij gevoelens van eenzaamheid
(Gebaseerd op het dossier “Wat werkt bij de aanpak van eenzaamheid” van Movisie)

Als ouder herken je het misschien: je kind trekt zich vaker terug, lijkt somber of zegt letterlijk dat het zich eenzaam voelt. Dat raakt. Want je wilt niets liever dan dat je kind gelukkig is, vrienden heeft en zich verbonden voelt. Toch is eenzaamheid onder jongeren een groeiend en urgent probleem. Gelukkig zijn er manieren waarop je als ouder kunt helpen. Je staat er niet alleen voor.

Eenzaamheid onder jongeren

Uit het rapport “Wat werkt bij de aanpak van eenzaamheid” (Movisie, 2023) blijkt dat eenzaamheid in alle leeftijdsgroepen voorkomt. Opvallend is dat jongeren tussen de 18 en 34 jaar zich vaker eenzaam voelen dan mensen van middelbare leeftijd. Onder scholieren tussen de 12 en 16 jaar ervaart zo’n 10 tot 15% ernstige eenzaamheid.

De coronapandemie heeft dit versterkt, maar ook zonder lock-downs blijken veel jongeren te worstelen met aansluiting, zelfvertrouwen of sociale druk. Belangrijke levensgebeurtenissen – zoals een scheiding, verhuizing, verlies van vriendschappen of zelfs prestatiedruk – kunnen eenzaamheid aanwakkeren.

Hoe herken je eenzaamheid?

Eenzaamheid is niet altijd zichtbaar en zullen zelf het woord eenzaamheid niet snel gebruiken. Jongeren zijn vaak terughoudend om erover te praten uit schaamte of de overtuiging dat ze ‘niet mogen klagen’. Signalen kunnen subtiel zijn:

·      Je kind lijkt teruggetrokken, is vaker op de kamer of mijdt sociale activiteiten.

·      Het heeft moeite om aansluiting te vinden bij leeftijdsgenoten.

·      Er zijn sombere of negatieve uitspraken (“niemand begrijpt mij of ik hoor nergens bij”).

·      Er is een overmatige focus op sociale media of juist volledige afwezigheid.

·      Je merkt een laag zelfbeeld of gebrek aan initiatief om contact te zoeken.

Het is belangrijk deze signalen serieus te nemen, zonder meteen in de oplossingsmodus te schieten.

Wat kun je als ouder doen?

Volgens het dossier van Movisie werken interventies het beste als ze aansluiten op het individu – en als er op verschillende niveaus wordt ingezet: preventie, signalering en passende ondersteuning. Dat geldt ook in de thuissituatie.

1. Creëer ruimte voor gesprek

Laat merken dat je beschikbaar bent. Een open, veilige sfeer helpt om moeilijke gevoelens te delen. Stel open vragen als: “Hoe gaat het écht met je?” of “Voel je je wel eens alleen?” Probeer niet te oordelen of meteen met oplossingen te komen maar reageer met begrip en kwetsbaarheid.

2. Help bij het versterken van sociale vaardigheden

Een gebrek aan sociale vaardigheden en zelfvertrouwen is vaak een risicofactor bij eenzaamheid. Je kunt je kind helpen door het te stimuleren kleine stappen te zetten: iemand uitnodigen, een sport proberen, of een vrijwilligersproject. Wees geduldig – elke poging telt. Als dit lastig is kun je professionele hulp overwegen, iemand die helpt bij het versterken van de mentale weerbaarheid, werkt aan het zelfvertrouwen en ondersteuning biedt bij de ontwikkeling van sociale vaardigheden.

3. Zorg voor betekenisvolle contacten

Het dossier benadrukt het belang van duurzame en betekenisvolle relaties. Help je kind om in contact te komen met mensen die écht luisteren. Dat kunnen leeftijdsgenoten zijn, maar ook vertrouwde volwassenen, zoals een mentor, sportcoach of begeleider. Vaak is het probleem dat jongeren op school of bij de sport juist betekenisvolle relaties missen omdat zij geen aansluiting of verbinding ervaren.

4. Stimuleer zinvolle bezigheden

Zinvolle tijdsbesteding – of het nu sport, muziek, een bijbaan of vrijwilligerswerk is – versterkt het gevoel ergens bij te horen. Jongeren die het gevoel hebben iets bij te dragen, voelen zich vaker minder eenzaam. Belangrijk is wel dat dit in een veilige omgeving gebeurt en past bij waar de jongere zich thuis voelt. Het forceren van het aansluiten bij bijvoorbeeld een sport of baan kan juist averechts werken.

5. Herken de grenzen van je rol

Soms is professionele hulp nodig. Als je merkt dat je kind langdurig somber blijft, zich verder terugtrekt of zelf negatieve gedachten uit, aarzel dan niet om hulp te zoeken. Een coach, therapeut of jeugdprofessional kan helpen om de negatieve spiraal te doorbreken.

Je staat er niet alleen voor

Eenzaamheid is een pijnlijk, maar menselijk gevoel. Veel ouders worstelen met dezelfde vragen als jij: “Wat doe ik verkeerd?”, “Waarom lukt het mijn kind niet om vrienden te maken?”, “Had ik dit kunnen voorkomen?” De realiteit is: eenzaamheid is complex en kent vele oorzaken. Het ligt niet aan jou, en je hoeft het niet alleen op te lossen.

Wat wél helpt, is er zijn. Consequent. Liefdevol. En de bereidheid om – samen met je kind – stap voor stap te zoeken naar lichtpunten. Er is hoop en er is hulp.

Better Together Coaching: specialist in eenzaamheid bij jongeren

Bij Better Together Coaching hebben we ons gespecialiseerd in het begeleiden van jongeren die kampen met eenzaamheid. Wij combineren inzichten uit onderzoek en literatuur met praktische coaching en persoonlijke ondersteuning. Samen kijken we naar wat werkt – afgestemd op jouw kind, met oog voor zijn of haar unieke situatie, kwaliteiten en behoeften.

👉 Wil je weten hoe wij kunnen helpen? Neem vrijblijvend contact met ons op via het contactformulier. Samen staan we sterker.

Gebaseerd op: “Wat werkt bij de aanpak van eenzaamheid” – Movisie (2023). Dit dossier is gebaseerd op wetenschappelijke literatuur en praktijkervaringen en biedt onderbouwing voor effectieve aanpakken van eenzaamheid in Nederland.