Ouders van een eenzaam kind

Ouders van een eenzaam kind – wat kun je doen?

Wat is eenzaamheid bij jongeren?

Eenzaamheid is een gevoel van gemis aan verbinding — met anderen, met jezelf of met het leven. Het is niet hetzelfde als alleen zijn. Jongeren kunnen zich eenzaam voelen, zelfs midden in een groep vrienden.

Volgens recente cijfers voelt meer dan de helft van de jongvolwassenen (16-25 jaar) zich enigszins tot sterk eenzaam (RIVM). Ongeveer 1 op de 10 jongeren (12-18 jaar) ervaart langdurige gevoelens van eenzaamheid (NJI).

Eenzaamheid onder jongeren is dus geen uitzondering, maar een groeiend maatschappelijk probleem.

De drie vormen van eenzaamheid

1.     Sociale eenzaamheid

Het ontbreken van een netwerk of groep om bij te horen. Jongeren voelen zich buitengesloten of missen sociale aansluiting. Dit is dus de eenzaamheid waarbij je een klein netwerk en geen of weinig echte vriendschappen hebt.

2.     Emotionele eenzaamheid

Het gemis van een hechte, vertrouwelijke band — iemand met wie je echt kunt praten, die je begrijpt. Je kunt hier best behoren tot verschillende netwerken (sportclub, school, werk of familie) maar je mist het gevoel van verbinding.

3.     Existentiële eenzaamheid

Een diepere vorm, waarin jongeren zich fundamenteel “anders” voelen of het gevoel hebben dat hun leven geen betekenis heeft. Hier gaat het vooral om een gevoel van leegheid en het idee dat je nergens bij hoort of niet begrepen wordt.

Voorbeeld:

 “Emma (17) heeft vriendinnen en zit op dansles, maar zegt vaak dat niemand haar echt begrijpt. Ze voelt zich leeg, terwijl ze eigenlijk ‘niet alleen’ is. Dat is emotionele eenzaamheid.”

De do’s & don’ts bij eenzaamheid

1. Onderzoek je eigen eenzaamheid

Vraag jezelf af: hoe ga ik als ouder om met mijn eigen gevoelens van alleen zijn? Door open te zijn over je eigen kwetsbaarheid geef je een krachtig voorbeeld.

2. Alleen zijn is niet altijd negatief

Eenzaamheid kan ook rust en ruimte brengen. Help je kind te ontdekken dat alleen zijn niet per se verkeerd is, maar soms juist ook mooie kanten heeft.

3. Ga niet over-socializen

Druk om “meer vrienden te maken” helpt vaak niet. Stimuleer bewuste keuzes: waar voelt mijn kind zich echt op zijn plek? Het gaat echt om een plek waar je kind zich thuis voelt, zich veilig voelt en erbij hoort. Liever één waardevol contact dan tien oppervlakkige.

4. Kijk wat belemmert en maak kleine stappen

Help je kind om te ontdekken wat contact moeilijk maakt: angst, schaamte, onzekerheid? Begin met kleine doelen: een appje sturen, een klasgenoot aanspreken, één activiteit proberen. Blijf dingen proberen. Soms lukt het niet en soms lukt het wel, geef niet op.

5. Benut het bestaande netwerk

Vaak is er al meer verbinding dan gedacht. Een familielid, buur, docent of coach kan een startpunt zijn. Samen bouwen aan vertrouwen en verbinding werkt beter dan alleen.

6. Denk niet dat je de enige bent

Eenzaamheid komt vaker voor dan we denken. Door open te praten over gevoelens, verdwijnt het taboe en ontstaat ruimte voor herstel.

Waarom eenzaamheid zo lastig is

• Jongeren voelen zich mislukt of buitengesloten.
• Eenzaamheid kan leiden tot stress, somberheid en depressieve klachten.
• Vooral emotionele en existentiële eenzaamheid zijn onzichtbaar.
• Jongeren denken vaak dat het “aan henzelf” ligt.

Voorbeeld:
Een ouder vertelt: “Mijn zoon leek prima te functioneren, maar ik merkte dat hij steeds meer in zichzelf keerde. Pas toen ik stopte met advies geven en gewoon luisterde, kwam het gesprek op gang.”

Wat kun je doen als ouder?

• Zet geen druk. Forceren werkt averechts.
• Laat weten dat je er bent. Zeg: “Ik zie dat het moeilijk is, en ik ben er voor je.”
• Vraag wat je kind nodig heeft. Niet wat jij denkt dat goed is.
• Stimuleer reflectie. Laat je kind zelf kleine stappen bedenken.
• Normaliseer het gevoel. Het is niet zijn of haar schuld — eenzaamheid hoort bij het leven, maar het hoeft niet blijvend te zijn.

ACT-coaching: leren omgaan met eenzaamheid

Bij Acceptance & Commitment Therapy (ACT) leren jongeren ruimte te maken voor hun gevoelens in plaats van ze te vermijden. Ze leren handelen vanuit waarden, niet vanuit angst. ACT helpt bij het ontwikkelen van veerkracht en zelfvertrouwen, ook bij eenzaamheid.

Zo helpt coaching bij eenzaamheid:

• Vergroten van zelfinzicht en veerkracht
• Oefenen met sociale situaties
• Werken aan zelfacceptatie
• Leren omgaan met gedachten als “niemand begrijpt mij”

Zoek je hulp voor je kind?

Merk je dat je zoon of dochter zich terugtrekt, weinig energie heeft of geen aansluiting vindt?
Dan kan een coachtraject voor jongeren helpen om inzicht en richting te vinden.

Better Together Coaching werkt met ACT-principes, versterkt zelfvertrouwen en helpt jongeren betekenisvolle verbindingen op te bouwen.